የዴንቨር መድኃኔዓለም ካህናትንና ምእመናንን ባሰብኩ ጊዜ: በእናት ቤተ ክርስቲያን ሥር መኾን ማለት መከራ መቀበል እና መሥዋዕትነት መክፈል ነው – ዲ/ን ዳንኤል ክብረት)

• አባቶቻችን ‹‹እስክንድርያ እናታችን፣ ማርቆስ አባታችን›› ብለው ለ1600 ዓመታት ሲኖሩ በመንበረ ማርቆስ የተቀመጡት አበው ኹሉም አስደስተዋቸው፣ የእስክንድርያው ቤተ ክህነት ሥራ አርክቷቸው አልነበረም፡፡ እንደዚያም ኾኖ ግን አባቶቻችን መንበሩንና ርእሰ መንበሩን አክብረው ኖረዋል፡፡

• ዛሬም ‹‹እናት ቤተ ክርስቲያን›› ስንል አቡነ ጳውሎስ ወይም አቡነ ማትያስ ማለታችን አይደለም፡፡ እናት ቤተ ክርስቲያን ከእነርሱ ብቻ ሳይኾን ከድምራቸውም በላይ ናት፡፡ እነርሱ ያልፋሉ፤ እርሷ ግን ኹሉን ታሳልፋለች፡፡ እነርሱ ይቀራሉ፤ እርሷ ግን ትሻገራለች፡፡
  

• እናት ቤተ ክርስቲያን ስንል መንበሯ ከርእሰ መንበሯ በላይ ነው፤ ሲኖዶሷም ከአባላቷ በላይ ነው፡፡ መንበሯ የታሪኳ፣ የቀኖናዋ፣ የትምህርተ ሃይማኖቷ፣ የቅርሷ፣ የባህሏ፣ የስብከተ ወንጌሏ፣ የፈተናዋ፣ የምእመናኗ፣ የአጥቢያዎቿ፣ የአህጉረ ስብከቷ፣ የገዳማቷ፣ የመናንያኗ የአንድነታቸው መገለጫ (ትእምርተ አሐተኔ)፣ አንዲት ጉባኤ የመኾናቸው አይከን ማለታችን ነው፡፡ ይኼ ደግሞ ከባለሥልጣኖቿ ኹሉ በላይ ነው፡፡ እርሷ መልዕልተ ኵሉ ናትና፡፡
  

• የምንኖረው በዚኽች ቤተ ክርስቲያን ነው፤ የምንሠራው ለዚኽች ቤተ ክርስቲያን ነው፤ የምንሞተውም በዚኽች ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ የምንታመነውም ለዚህች ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ እንዳትገነጠል፣ እንዳትከፋፈል የምንታገለው ይህቺን ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡
  

*           *          *

ሰሞኑን ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ፣ በዴንቨር ከተማ ተገኝተው፣ የዴንቨር መድኃኔዓለምን በተመለከተ፣ ‹‹ከእናት ቤተ ክርስቲያን ወጥቷል›› ብለው መናገራቸውን ስሰማ÷ “የሕንድ ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን በቅዱስ ያዕቆብ መንበር ሥር መኾን የለባትም/አለባት” በሚል ከኃምሳ ዓመታት በፊት በፍርድ ቤት ክርክር ሲደረግ አንድ ሕንዳዊ አባት የሰጡት ምስክርነት ትዝ አለኝ፡፡

በሕንድ ፍርድ ቤት የሕንድን ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን ጉዳይ ለማየት ከኃምሳ ዓመታት በፊት ክርክር በተደረገ ጊዜ፣ የሶርያውን መንበር የተቀበሉ ምእመናን ከባድ ፈተና ላይ ወድቀው ነበር፡፡ በአንድ በኩል፣ በሶርያ መንበር የነበሩ አበው ለሕንድ ቤተ ክርስቲያን ተገቢውን ትኩረት ባለመስጠታቸው ምእመናኑ ይማረራሉ፡፡ በሌላ በኩል ደግሞ፣ ከመንበሩ መነጠሉ ጥንታዊውን መንገድ እና ሥርዐት አዛብቶ ለተኩላ ስለሚዳርግ ያስጨንቃቸዋል፡፡

በፍርድ ቤቱ ጉዳዩን በተመለከተ የተጠየቁት አባ ያዕቆብ የተባሉ ሕንዳዊ መነኰስ፡-

እኔ መንበረ ያዕቆብ ስል ስለ እምነቴ እና ስለ ሥርዓቴ እየተናገርኩ እንጂ በቦታው ዛሬ ስለተቀመጡት አባቶች አይደለም፡፡ እነርሱ እንደ ሰውነታቸው ይበረታሉ ወይም ይደክማሉ፤ ይሠራሉ ወይም ይሰንፋሉ፡፡ ያቺ የተቀደሰቺው የያዕቆብ መንበር ግን ምን ጊዜም ቅድስት ናት፡፡ እኔ ያቺን መንበር ሳስብ ለእምነታቸው የታገሉትን ቅዱሳን አበው፣ ለመንጎቻቸው የሞቱትን ሰማዕታት እረኞች፣ በአሕዛብ ተከብበው በየዘመናቱ የደረሰባቸውን መከራ አሳልፈው በእምነታቸው የጸኑትን ጠንካሮቹን አበው ነው የማስበው፡፡ መንበሪቱ ማንም ቢቀመጥባት የማትረክስ ናት፡፡ ወርቅ ላይ ምንም ዓይነት ጭቃ ቢቀመጥ የወርቁን ክብር አይቀንሰውም፤ እንዲያውም ወርቁ የጭቃውን ክብር ይጨምረዋል፡፡ ለእነዚያ አበው የተሰጠው ቃል ኪዳን እንዲኹ የሚጠፋ አይደለም፡፡ እኔ ከመንበረ ያዕቆብ አልለይም ስል ለዘመናት ከተከፈለው መሥዋዕትነት አልለይም፤ በሐዋርያዊት ትውፊት ከምትኖረው ቤተ ክርስቲያን አንድነት አልለይም፤ እነዚያ ብርቱዎች የታገሉለትን ዓላማ ለደካሞች ብዬ አላፈርስም ማለቴ ነው፤

ብለው ነበር ምስክርነታቸው የሰጡት፡፡

---

ዲ/ን ዳንኤል ክብረት(በዴንቨር ደብረ ሰላም መድኃኔዓለም ቤተ ክርስቲያን)

በዚኽ ዘመን በእናት ቤተ ክርስቲያን ሥር የሚገኙ አበው እና ምእመናንም ተመሳሳይ ፈተና ነው የሚገጥማቸው፡፡ በእናት ቤተ ክርስቲያን ሥር መሆን ማለት ድሎት እና ምቾት አይደለም፡፡ የአባቶችን ጥበቃ እና እረኝነት ማግኘትም አይደለም፡፡ መከራ መቀበል እና መሥዋዕትነት መክፈል እንጂ፡፡ ‹‹በእናት ቤተ ክርስቲያን ሥር መሆን›› ሲባል ምን ማለት እንደኾነ ያልገባው ኦርቶዶክሳዊ ፈተናው ከባድ ይኾንበታል፡፡ መንበሩን ከሰዎቹ፣ እምነቱን ከፖሊቲከኞቹ፣ ሥርዐቱን ከጎጠኞቹ መለየት ካልቻለ ፈተናውን አይቋቋመውም፡፡ ይሁዳን ብቻ የሚያይ ከኾነ ሐዋርያነትን ይጠላል፡፡

አባቶቻችን ‹‹እስክንድርያ እናታችን፣ ማርቆስ አባታችን›› ብለው ለ1600 ዓመታት ሲኖሩ በመንበረ ማርቆስ የተቀመጡት አበው ኹሉም አስደስተዋቸው፣ የእስክንድርያው ቤተ ክህነት ሥራ አርክቷቸው አልነበረም፡፡ ለመንጋው የማይራሩ፣ በሲሞናዊነት የዘቀጡ፣ ከግብጽ መሪዎች ጋር ተመሳጥረው እረኝነታቸውን ለፖለቲካ የሸጡ አበው ነበሩበት፡፡ ወደ ኢትዮጵያ የመጡት 111 ጳጳሳት ሁሉ ደጋጎች፣ ሊቃውንት፣ ብርቱዎች እና መንጋውን በትጋት የሚጠብቁ አልነበሩም፡፡ ሙስሊሞች ጳጳሳት ኾነው መጥተው ያውቃሉ፡፡ የግብጽ መሪዎችን ፈቃድ ለመፈጸም መስጊድ የሠሩ ግብጻውያን ጳጳሳት ነበሩ፡፡ ምንም ያልተማሩና ከምእመናኑ በዕውቀት ያነሱ ጳጳሳት ተልከው ያውቃሉ፡፡ እንደዚያም ኾኖ ግን አባቶቻችን መንበሩንና ርእሰ መንበሩን አክብረው ኖረዋል፡፡ ለምን?

አባቶቻችን ‹‹እስክንድርያ እናታችን›› ሲሉ እስክንድርያ የምትወክለውን የአትናቴዎስ እና የቄርሎስ፣ የተፍጻሜተ ሰማዕት ቅዱስ ጴጥሮስ እና የዲዮስቆሮስ እምነት ማለታቸው ነው፡፡ እስክንድርያ ሲሉ ወልድ ዋሕድ የሚለውን የማይናወጽ ትምህርተ ሃይማኖት ማለታቸው ነው፡፡ እስክንድርያ ሲሉ በኒቂያ፣ በቁስጥንጥንያ እና በኤፌሶን የተወሰነውን የተዋሕዶ ትምህርተ ሃይማኖት ያገኙባትን መንበር ማለታቸው ነው፡፡ ለእነርሱ ‹‹ማርቆስ አባታችን›› ማለት ከማርቆስ ጀምሮ ሳይቋረጥ የኖረውን ሐዋርያዊ የክህነት ቅብብል ያገኙበትን ቅዱስ መንበር ነው፡፡ መንበሩን ለማጽናት ከአረማውያን፣ ከአርዮሳውያን፣ ከንስጥሮሳውያን፣ ከልዮናውያንና ከሙስሊሞች ጋር የተደረገውን መሥዋዕትነት ነው፡፡ እነርሱ ታማኝ ኾነው የኖሩት ለዚህ ጽኑዕ እምነት እና ሐሳብ ነው፡፡ ለዚኽም ነው በዘመናት መካከል ዓላማው ያልገባቸው ሰዎች ሲነሡና በመንበሩ ላይ ሲቀመጡ፤ ሓላፊነታቸውን ትተው የንጉሥ ፈቃድ ፈጻሚዎች ሲሆኑ፤ መንጋውን ረስተው ለግል ጥቅማቸው ሲያደሉ የአባቶቻችን ሐሳብ ያልተቀየረው፡፡

ዛሬም ‹‹እናት ቤተ ክርስቲያን›› ስንል አቡነ ጳውሎስ ወይም አቡነ ማትያስ ማለታችን አይደለም፡፡ እናት ቤተ ክርስቲያን ስል አቡነ ዳንኤል ወይም አቡነ አትናቴዎስ ማለታችን አይደለም፡፡ እናት ቤተ ክርስቲያን ስንል ንቡረ እድ እንትና ወይም ሥራ አስኪያጅ እንቶኔ ማለታችን አይደለም፡፡ እነዚኽ ኹሉም በእርሷ ሥር ኾነው የሚሠሩ ናቸው፡፡ አንዳንዶች የሚጠበቅባቸውን አንዳንዶችም የማይጠበቅባቸውን የሚያደርጉ ተላላኪዎቿ ናቸው፡፡ አንዳንዶች መጥተውላታል፤ አንዳንዶችም መጥተውባታል፡፡ አንዳንዶች ተነሥተውላታል፤ አንዳንዶችም ተነሥተውባታል፡፡ አንዳንዶች ስማቸውን በሕይወት መጽሐፍ ይጽፋሉ፤ አንዳንዶችም በሞት መጽሐፍ ይመዘገባሉ፡፡ እናት ቤተ ክርስቲያን ግን ከእነርሱ ብቻ ሳይኾን ከድምራቸውም በላይ ናት፡፡ እነርሱ ያልፋሉ፤ እርሷ ግን ኹሉን ታሳልፋለች፡፡ እነርሱ ይቀራሉ፤ እርሷ ግን ትሻገራለች፡፡

እናት ቤተ ክርስቲያን ስንል 40 ሺሕ አጥቢያ አብያተ ክርስቲያናትን፣ 400 ሺሕ ካህናትን፣ 1‚100 ገዳማትን፣ 50 ሚሊዮን ምእመናንን፣ ከሦስት ሺሕ ዓመታት በላይ የዘለቀውን ታሪክ የጠበቀች ብሔራዊት ቤትን፣ እልፍ ቅዱሳንን ወደ መንግሥተ ሰማያት ያሻገረች ሰማያዊት መሰላልን፣ ከ200ሺሕ በላይ የሚደርሱ መጻሕፍትን ለትውልድ ያቆየች መዝገብ ቤትን ማለታችን ነው፡፡ ዮዲትን ያለፈቺውን፣ ግራኝን የተሻገረቺውን፣ ድርቡሽ አቃጥሎ፣ ጣልያን መዝብሮ ድል ሊያደርጋት ያልቻለቺውን ቤተ ክርስቲያን ማለታችን ነው፡፡ መንበሯ ከርእሰ መንበሯ በላይ ነው፡፡ ሲኖዶሷም ከአባላቷ በላይ ነው፡፡ ለእኛ መንበሯ የታሪኳ፣ የቀኖናዋ፣ የትምህርተ ሃይማኖቷ፣ የቅርሷ፣ የባህሏ፣ የስብከተ ወንጌሏ፣ የፈተናዋ፣ የምእመናኗ፣ የአጥቢያዎቿ፣ የአህጉረ ስብከቶቿ፣ የገዳማቷ፣ የመናንያኗ የአንድነታቸው መገለጫ (ትእምርተ አሐተኒ)፣ አንዲት ጉባኤ የመኾናቸው አይከን ማለታችን ነው፡፡ ይኼ ደግሞ ከባለሥልጣኖቿ ኹሉ በላይ ነው፡፡ እርሷ መልዕልተ ኵሉ ናትና፡፡

ባለሥልጣኖቿ የሚሠሩት ስሕተት እና ጥፋት ያሳዝነናል፣ ነገር ግን ተስፋ አያስቆርጠንም፤ ያስለቅሰናል፣ ግን ከመንገድ አያስቀረንም፡፡ ከጥፋታቸው እንጂ ከአንድነቷ አያስወጣንም፤ እንደ ሸረሪት ቤታችን ሲቃጠል ትተን የምንጠፋ ሞኞች አይደለንም፡፡ ልጆቿ ነንና መከራዋን አብረን እንሳተፋለን፤ እንደ ባዕድ ባወጣ ያውጣሽ አንላትም፡፡ ድግስ እንደተጠራ ሰው፣ ሲስተካከል ጥሩን ብለን ትተን አንሔድም፤ እንዲስተካከል በኣት አጽንተን እንጋደላለን እንጂ፡፡

የቤተ ክርስቲያን ልጅነትን ማንም እንኩ ብሎ የሚሰጠን፣ ወይም ማንም አትችሉም ብሎ የሚከለክለን አይደለም፡፡ በዐርባ በሰማንያ ያገኘነው፣ በእምነት እና በምግባር ተግተን፣ በመዋቅር እና በሥርዓት ኖረን ያጸናነው ጸጋችን ነው፡፡ እኛ አንዲት ቤተ ክርስቲያን ስንል አባ ጊዮርጊስ እንዳስተማረን መስቀላዊቷን ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ ከላይ ወደ ታች ከፓትርያርክ እስከ ምእመን፤ ከመንበረ ፓትርያርክ እስከ አጥቢያ፡፡ ከግራ ወደ ቀኝ ከአሶሳ እስከ ቶጎ ጫሌ፤ ከዛላምበሳ እስከ ሞያሌ ያለቺውን ቤተ ክርስቲያን፡፡ ከላይ እስከ ታች – ከዐጸደ ነፍስ እስከ ዐጸደ ሥጋ፤ ከግራ ወደ ቀኝ – ከቶኪዮ እስከ ሎስ አንጀለስ፣ ከሜልቦርን እስከ ጃማይካ ያለቺውን ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ ከላይ እስከ ታች ከአርእስተ አበው እስከ ዓለም መጨረሻ የሚነሡ ክርስቲያኖች፤ ከግራ ወደ ቀኝ – ከምዕራብ እስከ ምሥራቅ የተበተኑ የእግዚአብሔር ልጆች ያሉባትን ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡

የምንኖረው በዚኽች ቤተ ክርስቲያን ነው፤ የምንሠራው ለዚህች ቤተ ክርስቲያን ነው፤ የምንሞተውም በዚኽች ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ የምንታመነውም ለዚህች ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ እንዳትገነጠል፣ እንዳትከፋፈል የምንታገለው ይህቺን ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡ እኛ ቅዱስ ሲኖዶስ ስንል አባቶቻችን የራሳችን ጳጳሳት እንዲኖሩን ያደረጉትን ተጋድሎ እናስባለን፡፡ ለቤተ ክርስቲያኒቱ አንድነት ብለው፣ ክብራቸውንም ትተው የአንበሳ ደቦል፣ የዝሆን ግልገል፣ የወርቅ እንከብል ይዘው እስክንድርያ ድረስ ጳጳስ ለማምጣት የደከሙትን ድካም እናስባለን፡፡ አኹን ያሉት አባቶች ቢያቀሉትም ኢትዮጵያውያን ጳጳሳትን ለማግኘት፣ አዲስ አበባ ላይ መንበረ ፕትርክና ለመመሥረት ሺሕ ዓመታትን የፈጀ ተጋድሎ ተደርጓል፡፡ በአንድ በኩል የቤተ ክርስቲያንን አንድነት አስጠብቆ፣ በሌላ በኩል ኢትዮጵያውያን የራሳቸውን እረኞች እንዲያገኙ እየታገሉ ያለፉትን አበው እናስባለን፡፡

ሊቀ ካህናት ኃይለ ሥላሴ ዓለማየሁ

ቀራንዮ ላይ ዮሐንስን መስሎ የመቆምን ያህል ከባድ ነገር የለም፡፡ ባልንጀሮቹ በሙሉ ሔደዋል፡፡ የሚወደው መምህሩ ራቁቱን ተሰቅሏል፡፡ ሽፍቶች እና አልፎ ሒያጆች ይዘብቱበታል፡፡ ቀያፋ እና ሐና ድል አደረግን ብለዋል፡፡ ያን ጌታ፣ ያን ራቁቱን የተሰቀለ ጌታ፣ ተጠማኹ የሚል ጌታ፣ ልብሶቹን ዕጣ የሚጣጣሉበትን ጌታ፣ በደም አበላ የተዋጠውን ጌታ – ጌታ ነው ብሎ እንደማመንና፣ ባመኑትም እንደ መጽናት ያለ ምን ከባድ ነገር አለ? ጌታን ዓይን ሲያበራ፣ ጎባጣ ሲያቀና፣ ኅብስት ሲያበረክት፣ ሙት ሲያስነሣ፣ ማዕበል ጸጥ ሲያደርግ ማመን ቀላል ነው፡፡ ጌታን ተሰቅሎ ማመን ግን ከባድ ነው፡፡ ያ ቀን እውነት የተሰቀለችበት ቀን ነውና፡፡

ይህ ዘመን እውነት የተሰቀለችበት ዘመን ነው፡፡ በእናት ቤተ ክርስቲያን የሚገኙ አንዳንድ አባቶች እና አገልጋዮች ራሳቸው አንዲቷን ቤተ ክርስቲያን ሊያፈርሱ ሲሠሩ፤ ለአንዲት ቤተ ክርስቲያን ከሚጋደሉት ይልቅ አፍራሾቹ የቤት ልጆች ሲኾኑ፣ ከአማኞቹ ይልቅ ከሐዲዎቹ፣ ከጽኑዓኑ ይልቅ መናፍቃኑ በር ሲከፈትላቸው፣ ከልጆቿ ይልቅ ጠላቶቿ ሲሾሙ ‹‹እናት ቤተ ክርስቲያን›› ብሎ መጋደል በዕለተ ዓርብ በቀራንዮ እንደተገኘው እንደ ዮሐንስ መኾን ነው፡፡ እውነት ስትሰቀል ከእውነት ጋር መቆም፡፡

ዕለተ ዓርብ ያልፋል፡፡ የቀያፋ ድንፋታ፣ የሐናም ኩራት ያከትማል፡፡ የተቀበረው እውነት ይነሣል፡፡ የሄሮድስ እና የጲላጦስ ማኅተም ይፈታል፡፡ የሸሹ ሐዋርያት ይመለሳሉ፤ የካደው ጴጥሮስ ንስሐ ገብቶ ይመጣል፡፡ የሸጠው ይሁዳም ተቀስፎ ይሞታል፡፡ ያን ጊዜ በመስቀሉ ግርጌ እውነት ስትሰቀል ከእውነት ጋር የቆመው ዮሐንስ ‹‹ሞትን ከማይቀምሱት ወገን›› ይኾናል፡፡ የዓርብን ግርግር፣ የቅዳሜን ጸጥታ በትዕግሥት እና በጽናት የሚያልፍ ዮሐንስ ከተገኘ – አላውቅም ካለው ከጴጥሮስ ጋር ኹኖ ትንሣኤውን ለማየት ወደ መቃብሩ ይጠራል፡፡

እስከዚያ ግን እውነት ትሰቀላለች፤ ልጆቿም ራሳቸው ለማዳንና መከራውን ላለመቀበል ሲሉ ትተዋት ይሔዳሉ፡፡ እውነት ያለብትን ትተው ገንዘብ ያለበትን ይመርጣሉ፤ ምቾት ያለበትን ይፈልጋሉ፡፡ በዚኽ ጊዜ እንደ ዮሐንስ የሚጸና ብፁዕ ነው፡፡